Kan Lennak Tlang Aa Dan Hnu cun

Caṭialtu: Lcbryanlian

Ho nih fial lo, mah lung chuak, ho hnek loin, mah lung tho, hawi nih kal cio, kal duh ve. Pathian rian maw, Mirang ca cawn dek ah? India tlungka, Mirang an thiam. Hei kal vening, ka tlun tikah, Mirang holh lawng, ka mak lai ning, a thiam bak hih, an hei ti lai; ka nuamh lai ning, ka nuamh lai ning… ha ha ha! kal lai da he…India ah cun… ti khi ka lung ah rak um ve kaw, India ram ah cun sianginn kai dingah ka rak i thawh ve…

Fimthiamnak cu hmailei kan caah a ṭha ti phun khin, ka lung ah rak um kaw, ka dawt tukmi Nunu zong cu lung siaherh buin ka rak liamtak. Pathian samhri sih kan si ahcun, ton ṭhan caan a um hrimhrim lai, ka thi lai lo dah fawh; zumh awktlakte tu in rak um ko mu… Lungsaute in ka hngak ko ti biate ka chiahtaak i mitchinh vancau in India ram lei ah cun Lai Dictionary chiate le ka nu nih zal tharte a ka cawkpiak i, ka kawi pa Uk he kan kal cuahmah ko… Lam thluangthluan ka mitthlitu nih a ka chemhnak ah ka mitthli a tla peng ko… thli a hranruang ah ka mitthli a tla tiin ka mit kaa chinh, a zual chinchin; lungcan pekte in, in khawh kaa zuam.

Aizawl kan phak ah mail ka chek. Nunu cakuat ka dong, hitihin a ti:

“Ka ṭa kan dawt tuk, na ka dawt tuk ve. Duhnak hi zeidah a si ti na ka hngalhter i zuunngaihnak zong na ka cawnpiak; rak kir than ko hen… na ka daw lo maw ti khi ka duh ko nain hmailei kan caah a si ko tiin lungcan ka pe. Na aw thlakhat theih loin umning law, ka hrut lai lo ti hi chim awk a ṭha lo.

Mah caah cun, kei zong nangmah he i chawnhbiak khawh deuhnak hnga Malay lei ah kal ka tim. Na thinhung hlah mu, kan kal dingmi lamthluan hi a sau ko nain, lungsaute in kal ko u sih;  a dongh tiangte zumh awktlak in um i zuam u sih… Malay in cun duh chung duh bia kan phai ṭi kho lai, pehtlaihnak a ṭha tuk an ti. Khah dam tein mu…! Malay ka phak lecangka, thawng kan thanh colh lai,” tiin cakuat cu ka rel i lawmh awk maw a si, ngaihchiat awk he ti bia ka chat kho lo.

Hello…hello…! Ka u, keimah ka si, nan dam ko lo maw? Atu hi India ram Bangalore ka phan. Khah! Sianginn kai ka thawh ko hih. Kannih chung ah Mirang holhthiam zong kan um lo; fimthiamnak ngei zong kan um lo; pasal ti bak in, lungcan ka pe. Ka sianginn kainak cu nanmah nih nan ka zoh a hau ko lai hih…tiin ka hun ṭhuat colh hna. Ka u zong nih cun, aaa…, ka nau si rilmal henta… kan rak i zuam lai, fimcawnnak ah cun kan i zuam lai henta, a ti.

Bia a dih. E -e  se-se bak a si cang; ka ule nih an ka zoh lai, kaa zuam lai. Pasal, Lcbryanlian keimah ve lo ma, tibak in saduhthah phuntling he sianginn cu ka kai. Kumkhatnak Serampore Affiliated (pehtliahmi) ah ka lut kho lo. Ka vaivuan; Mirang holh lih le lih holh ka thiampah… hitihin Nunu sinah ca ka hei kuat:

“Ka dawt aw, vawlei hi a bi chin lengmang ko hih. Globalization an timi kan vawleipi hi khuate pakhat bantuk lawng a si ko cang hih. Na lung rak dong hlah, na umnak hmun paoh ah ton khawh ka zuam lai. Kan ngai tuk, kan dawttuk ee, Nunu aw…” tiin biadawh le holhdawh ka thiammi vialte kaa chuah dih i, ca ka hei kuat. Duhnak timi hi mu… a phun a rak i dang ngaingaite hih; ka rak thei bal lo, Nunu ka pawng a um lio ah khan cun, kaa za, za lo ti ruah awk ka rak thei lo, nain atu ka pawng a um ti lo hnu cun, ka vuai kho ti bak loh. Kan dawt tuk ee… a ka ti zongah, nangmah kan hngak peng ko, ka thih tiang zumh awk ka tlak lai, a ka ti zongah ka di a riam kho ti lo. Ka zumh lo a si fawn lo, a ing a puang pengmi khi ka lo. Phone a ka chawnh ah khin, mah tluk ka duh komi cu thinhun in kaa la peng.

Zeidah ka thinhun ti chim awk a um fawn loh. “Duh tuk bel cuar koh” an timi khi, kei cu “Duh tuk thinhun peng” bak ka si. Annih nih le Malaysia ah rian a ṭuanmi hnihkhatte in siaherhnak in a ka chawnh. Kei nih le thinhun peng, chawnh loin sau deuh a ka um ah ka thinhung ṭhiamṭhiam.

Cu lakah ka ule nih phaisa tam tuk na hman. Zeitindah kan in kuat cawk lai, an hun ka ti. Thinhun lawngte cu si kaw, ka ule cu nan duh lo ahcun ka tlung lai; hawidang hmanmi zat zong ka hmang bal lo. Hawidang cu Computer an ti, Hand Phone an ti, kei tah zeidah na ka cawkpiak? Sianginn thawhbur hmanh dongdong catcat in nan ka kuat. US um zong nan lo lo, mi pakhat hmanh kan zoh kho lo ti cu.

Mah tluk har le fete in khua ka sak lio ah, tangka na hmang tuk nan hei ka ti rih; tangka nan ka kuatmi hi a herh lonak ah pakhat hmanh ka hmang lo. Nan duh ahcun, nan ka kuat ciami zong kan cham ṭhan dih hna lai. Fimthiamnak cawn hi zei ah nan rel lo caah dahkaw, kan chungning in cathiam lo lawngte kan si khih, nan hmu ko lo maw? Thlakhat ah US $ 1500 le 2000 nan hmuhmi chung in maw, $ 100 te hmanh nan ka kuat khawh lo. A poi lo, zei ti ṭha; US nan phan i, nanmah cu nun nuamte in nan um; nan naule fimcawnnak hmanh ah, hi tluk in khua nan ruah khawh lo ahcun a ngah tuk ee, e-e se-se bak a si lai. Ni khatkhat cu US cu kan phan ve te lai lo maw… ti khin thinhung ngai khin ka ti hna.

Thinhunnak le thintawinak cu ka chung ah a khah in a khah hnu cun, Nunu nih kan lennak tlang a dan hnu cun mu… na lung kan tluanh kho ti lo ee; hmunkhat i kan ṭappi hram kan ṭhutṭi lio ah khan cun, na thinhun caan ah, ka rak in hnemh i, na lung a daiṭhan tawn ee; ka dawt, hnemh na thiam tuk, ka thinhung lai i, ka hnemṭhan na rak ka ti. Na ka hnemh ah khin ka nuam tuk ee, na rak ti tawn kha…atu cu kan lennak tlang a dan hnu cun mu… tiin a mithli le a hnapduk he a hun chim i, mang ṭha cang ko mu, zei ti ṭha, a hun ka tidiam ko ai!

Ummm… ka thawpi ka chuah… Fimnak cawn ruangah, hi vialte temh intuar hi cu mu ti… Huaaa…! I am pissed off. I am fucked off! What the hell is happening in my life… tiah ka thiammi hnihkhat Mirang holh cun ka zai len. India ram kal i Mirang holh thiamte ding holh lente ding ka timi cu mah ah hin kaa chuah ko ai!

A ngaingai ti ahcun, Nunu hi mi hnemh a thiam taktak cuh. A aw nem nawnte in ka ṭa, na lungdong hlah, na ngaihchia hlah, vawlei ah harnak le ngaihchiatnak cu tonaphung a si ko. Ngaihchiatnak le lunglen tuar in na um zawnah an dawtu Nunu ka um zungzal. Harnak pinlei, ngaihchiatnak pinlei ah khin, lawmhnak a um; cucu nang le kei nih kan naih cuahmahmi a si, ti hrawng in a hun ka hnemh cun, he he he….! zunput khor hlun i thawhpat kung cinmi ko ka lo. Kaa nuamhning le ka tha a thawhning cu.

 Nain atu cu, zunput khor chung ek hang vei zat lakah a tlami bak ka lo cang. Vawlei ka zoh ah a pit, van ka zoh ah a sang; a zei he India ah hin ka rak rat hnga. U le nau nih le sponsor tuah khawh lo. Nunu nih le phiat… Fimnak cawn timi hi dah ngai, keimah caah a si lo dara maw? Nunnak timi hi zeidah a si? Nunnak nih aa tinhmi hi zeidah a si hnga? What is the purpose of life? Dalai Lama, thlaraulei ah kan pa an timi nih, “Nunnak i aa tinhmi cu lawmhnak hi a si; cu lawmhnak cu nunnak nih a kawlmi a si” a timi bia ka lung ah a hung chuak. Lawmhnak hmuh khawhnak dingah zeidah kan herh? Kan paw khim a herh; kan paw a khim lawngah kan hna a ngam; cu paw khimnak dingah zeidah kan herh? Rianṭuan kan herh; cu rian hlawhtlinnak dingah fimnak kan herh; fimnak ngeih lo ahcun, tuchan ah thazaang in rianṭuan chan a si ti lo.

Fimthiamnak ngei lomi kan unau nih ramdang rian an ṭuan tikah, zei tluk in an temhtuar le an i ngaihchih ti cu chim hau lo a si. Cucaah fimnak cu cawn ding a si hrimhrim ko…timi hi a donghnak a phi cu a si.

Khah, a si ah, zeiruang ahdah ka thin a hun i, ka ngaih a chiat, ka ule cungah? Zeitindah sianginn ka kai, zeitindah tangka hi ka hmuh ti hi ruah lo awk a ṭha lo. Ka u nih kaa zuam lai a rak ka timi kha ka philh lo. Cun a biapimi cu fimcawnnak caah cun, a rak ka ti; fimcawnnak si hlah seh law, a rak sponsor duh lem hnga lo. Kum li nga chungah US $ thong sarih, thongriat leng ka hman. Hi tangka hi khoika in dah a rat ti ka rak hngalh hlan cu ka u cungah ka thin a rak hung. Nunu cung zong ah ka thin a rak hung peng. Ramdang, ramṭha vawlei cung ram ṭhatnak bik ah an um i ramṭha um cu an i nuam tuk lai tiah ka rak ruah.

A zei nemmam… US ka phan ciammam cu, maw ka nute… i lehṭhan i Laitlang ah Mirang holh ka thiam huaha lomi in mi va tlerh hmanh kha pawcawmnak ah a ṭha deuh lai ti ka lung ah a chuak. US ah an um, ka rak zohsang ngaingai hna. Ramdang phak cu ka rak hngar ngai hna; an rianṭuaning ka rak hngal lo;, an lungretheihning ka rak tuakpiak thiam hna lo. Chun zaan an ṭuan; dinh caan an ngei lo; holh an thiam lo; an nihlawh a tlawmte; an ṭuan caan a sau; an khonmi a tlawmte; a ruang ka rak thei lo; zaangfak bak an si. Home bill an ti, phone bill an ti, car bill an ti. Tax an pekmi an hmuhmi cheuthum cheu hnih, hni le puan, pocket money an ti ahcun, eidin cham ding phun, US ah cun ṭuan lo le ei lo, ei lo  le thihbak, si ko.

Laitlang he cun a lo bak loh; ka ruahning an rak si lo. Nuva koko, an rianṭuan caan aa dang; biaruah caan a tlawm; fahrin ding hmanh tuksum a si. A ruang, ho nih dah nau a kan umpiak lai? Ruah lo awk a ṭha lo; a pi le pu sin chiahtaak awk le um ti hlah. Ngaknu tlangval hei si ṭung, nuamhnak hei tipah cun mah bill hmanh pek khawh lo a fawi.

Mah lak ah cun, Laitlang lei in na pi a dam lo, siizung piah a hau, Laitlang siibawite nih Mandalay kalpi ah a ṭha an ti; a tlawmbik singthum tal cu a dih lai; na pi cu an dawtu, na ngakchiat lio amah nih dahkaw, an umh kha nangmah dah lo cun ho nih dah a bawmh lai, a nunnak nangmah kutcung ah a um ko hih. Mah lawng lo, na naute zong cu tanghra a si ve cang lai; hawi nih a sawng ah an um dih; a sawng kai lo cun sianginn kai lo he a khat ko, ka phuak lai a ti. Atu lio hi kan hnulei thlathum luan i na ka kuatmi singkhat khan kan i chang i atu zarh dih hin cun, ei loin maw kan um lai zeitin dik a si lai? Na pa nih le kan fa ramdang ah a um tiin kuli lek zong an duh ti lo. A fahnak a tam, upatlei cu si kaw, zaangfak zong cu a sipah ve. Nan ngakchiatte in rianhrang a ṭuan lengmang i a tar toi tiang rianhrang ṭuan zong cu… a fale hen pei nan cuza ve cang cu. Cun, lei kan batmi hna zong nih atu hi a hal cu an kan hal lo nain an mui ka hmuh hna ah keimah le keimah ka phuhrung tuk cang. a si khawh ahcun…ti bia.

Keimah cu ningzah le mualpho ka in zong ah a poi lo; ka si khawh chung in ka cawlcang ve lengmang ko. Ka ṭuan khawh tawk ka ṭuan lengmang ko… tihang dumte ka tuahmi in dahkaw na naule cu school fee fangkhat hnih cu ka rawnh tawn ko hna cu. Ka fa dam rak i zuam ko;  ka chungkhar suttungpi cu nangmah dahkaw na si ko cu. Cawnnili zaan nubu thlacam le thla ka cam fate, mitthli he thla kan campiak peng. Na lung maw rak dong lai ci… tiin Lailei chungkhar nih an rak ti lio ah, kei nih le tuthla tangka kuat nan ka tim lo maw? Thi seh ti maw nan ka duh t in ka rak cah hna…

Mah chap bei ah sang ṭhanchonak le khua le ram caah tiin tangka kholh nih tam, an fale sianginn kainak le ṭhutdirnak caah ruah lo cun, US um fale hruhter lai cu a si kho fawn lo. Zeitluk in dah an chung a linh lai i, an si a vangh lai ka ruah ah ka zaang an fak tuk hringran… hi maw ramṭha timi cu a si ko.

Kan lennak tlang aa dan ruangah Nunu zong cu ka rak theihthiampiak lo i thinhunnak cu kan nun ah thingthei tlai in ka rak tlaiter mu… Cu tluk a lungsau reru cu dah ngai… Ka ule zong cu aw, aw… nan rak mawh hrim lo ee… ka ngaithiam hram uh… Kan lennak tlang a dan ruangah nan sining ka rak in theihthiampiak hna lo i a si…

Chungkhar he siseh, sang le veng he siseh, duhdawtmi he siseh, kan dirhmun kan sining kan i theihthiampiak veve lo ahcun, Pathian nih Laimi thluachuah lam a kan hunpiak kan timi ramdang kal hi kan miphun ṭionak le huatnak le i ralnak ah a cang lai.#